Practische aanwijzingen voor het werken met Geo Wash K, door Ad Stijnman

ALGEMEEN

Het wasmiddel Geo Wash K is gebaseerd op plantaardige oliën. Dit wasmiddel is geschikt voor het verwijderen van etsgrond op wasbasis, lithokrijt, litho-tusche, drukinkten op oliebasis, olieverven en lakverven. Het is niet geschikt voor het verwijderen van afdeklak, schellakvernis of aangesmolten harspoeder (aquatint); deze zijn te verwijderen met spiritus. Het is ook niet geschikt voor het verwijderen van gedroogde etsgronden op basis van acrylaten en voor het verwijderen van gedroogde acrylverven; deze zijn te verwijderen met een basische oplossing.

Het wasmiddel verdampt niet en blijft actief zolang het zich op de drukplaat etc. bevindt. Daarom is bij correct gebruik maar een kwart tot een tiende van de hoeveelheid nodig die met vluchtige wasmiddelen zoals terpentine of wasbenzine nodig zou zijn. In de praktijk is het voldoende om een paar druppels (bij kleine plaatjes) of een flinke scheut (bij grotere platen) wasmiddel op de plaat aan te brengen en erover te verdelen. Geef het vervolgens de tijd om in te trekken en zijn werk te doen. Na verwijdering van inkt, etsgrond etc. platen en gereedschap schoonmaken met water en zeep, en direct goed afdrogen.

SCHOONMAKEN

Verwijderen van etsgrond
Breng wat druppels of een scheutje van het wasmiddel aan op de met etsgrond op wasbasis bedekte plaat. Verpreid dit wasmiddel met een kwast over de oppervlakte van de plaat. Laat het wasmiddel een paar minuten of langer inwerken op de etsgrond. Borstel de plaat met de kwast, hierbij mengt zich de etsgrond met het wasmiddel. Verwijder het mengsel met tissue of een poetslap. De plaat schoonwassen met warm water en zeep (vaatwasmiddel of groene zeep) en direct goed afdrogen. De plaat kan nu worden afgedrukt.

Verwijderen van drukinkt van de etsplaat
Na het drukken de plaat nogmaals zonder opnieuw in te inkten met een vel papier door de pers halen om zoveel mogelijk inkt te verwijderen en dit eventueel herhalen bij platen met een sterk relief of bij mezzotint platen. Breng wat druppels of een scheut van het wasmiddel aan op de plaat. Verpreid dit wasmiddel met een kwast over de oppervlakte van de plaat en wrijf het in de groeven van de plaat. Laat het wasmiddel een paar minuten of langer inwerken op de inkt. Borstel de plaat met de kwast, hierbij mengt zich de inkt met het wasmiddel. Verwijder het mengsel met tissue of een poetslap. De plaat schoonwassen met warm water en zeep (vaatwasmiddel of groene zeep) en direct goed afdrogen.

Verwijderen van tusche, krijt van een lithosteen
De gegomde steen vochtig maken met een natte spons. Een paar druppels van het wasmiddel over de steen verspreiden met een stukje vilt en een paar minuten in laten werken. De steen wrijven met het stukje vilt totdat alle krijt en tusche zich met het wasmiddel hebben vermengd. De steen schoonmaken door een spons met water boven de steen uit te knijpen en met een poetslap over de steen te wrijven. Deze lap alleen voor schoonmaken met het wasmiddel gebruiken. De steen weer met gom insmeren. De steen kan nu worden gedrukt. Eventuele resten van het wasmiddel worden met de eerste proefdrukken verwijderd.

Verwijderen van drukinkt van een lithosteen
Na het drukken de steen nogmaals zonder opnieuw in te inkten met een blad papier door de pers halen om zoveel mogelijk inkt te verwijderen. Breng wat druppels of een scheut wasmiddel aan op de steen en verspreid het met een spons over de oppervlakte van de steen. Laat het wasmiddel een paar minuten of langer inwerken op de inkt. De steen wrijven met een poetslap totdat alle krijt en tusche zich met het wasmiddel heeft vermengd. De steen schoonmaken door er met een spons met water overheen te wrijven; deze spons niet gebruiken bij het ininkten van de steen. De steen in de gom zetten.

Houtsnijblokken en linoleumsnijplaten
Ingeïnkte houtblokken en linoleumplaten kunnen met dit wasmiddel worden schoongemaakt, maar het wasmiddel zal in het hout en in het linoleum trekken. Daar is het niet uit te krijgen. Om de blokken of platen schoon te maken ze eerst schoondrukken totdat er slecht een wazig beeld over is. Vervolgens de oppervlakte snel schoonwrijven met poetslappen bevochtigd met een paar druppels wasmiddel, even in laten trekken en daarna met een met wat water bevochtigde poetslap schoonwrijven. Dat voorkomt dat het wasmiddel de tijd krijgt om in het hout of linoleum in te trekken.

Inktstenen, metalen en rubberen gereedschap schoonmaken
Het teveel aan etsgrond, drukinkt, tusche e.d. verwijderen. Gladde oppervlakten met een kwast of poetslap met wasmiddel insmeren, een paar minuten laten inwerken en dan afvegen. Verder schoonmaken door wassen met water en zeep (vaatwasmiddel of groene zeep). Laat rubberen rollen, schrapers en doeken niet langdurig in het wasmiddel staan, omdat het rubber dan kan gaan zwellen.

Kwasten schoonmaken
Voor het schoonmaken van kwasten met etsgrond op wasbasis, olieverf of lakverf een pot met wat wasmiddel vullen en de kwast tegen de bodem aanwrijven totdat de haren voldoende wasmiddel hebben opgenomen. Een paar minuten laten inwerken, de kwast uitwrijven op een oude krant of poetslap en de kwast met water en groene zeep schoonmaken. Grondig naspoelen met water. Bij grote, dikke kwasten het wasmiddel op de haren gieten, inmasseren, een paar minuten in laten werken en uitwrijven op een oude krant. Herhalen totdat de kwast schoon is, daarna wassen met water en groene zeep. Grondig naspoelen met water. Het wasmiddel is niet geschikt voor het verwijderen van acrylverven.

Tip: als je een pot of blik met wasmiddel vult en daarin geregeld je kwasten schoonmaakt, plaats dan halverwege een rooster op pootjes in de pot. De haren van de kwast kunnen tegen het rooster worden aangewreven waardoor de verf makkelijker los komt en de verfdeeltjes naar beneden zinken zodat je de kwast niet door het bezinksel wrijft.

VEILIGHEID

Dit wasmiddel is geschikt voor gebruik bij kamertemperatuur.

Draag altijd handschoenen van nitrilrubber of PVC als je met het wasmiddel werkt.

Niet eten, drinken of roken bij gebruik van dit wasmiddel.

Poetslappen met drukinkt na gebruik uithangen.

Gemorst wasmiddel direct met een vochtige lap wegvegen. Als er wasmiddel op de vloer is gemorst dan direct goed schoonmaken om uitglijden te voorkomen.

Ventileer werkplaatsen, etsateliers en drukkerijen, om ophoping van dampen te voorkomen en om de lucht te verversen.

Lees de labels op de verpakking.

VOORZORGSMAATREGELEN

Handschoenen

Het wasmiddel verdampt niet, je kan het dus niet inademen, maar het lost wel de vetten in je huid op. Als gevolg daarvan kan de huid uitdrogen, in velletjes loslaten en bacteriën kunnen de huid binnendringen. Draag daarom bij het schoonmaken handschoenen die tegen chemicaliën bestand zijn, zoals handschoenen van nitrilrubber of PVC. Gebruik geen latex handschoenen of rubber huishoudhandschoenen, omdat die oplossen in het wasmiddel.

Handen wassen

Dit wasmiddel is bedoeld voor het schoonmaken van drukplaten en gereedschap, maar niet om je handen of gezicht er mee te poetsen. Als er inkt of etsgrond op je huid komt, dan de huid schoonmaken met een scheutje slaolie. De olie goed inmasseren, afvegen met een lap of tissue, en vervolgens wassen met water en zeep.

Potten en flessen

Bewaar grote hoeveelheden wasmiddel in de container waarin het geleverd werd, omdat het plastic of metaal van de container bestand is tegen de inwerking van het wasmiddel. Na overschenken in een kleinere fles de monding van de container schoonwrijven met een vochtige lap en de gebruikte trechter wassen met water en zeep.

Giet het wasmiddel niet in plastic koffiebekertjes, omdat dit soort plastic niet tegen de inwerking van het wasmiddel bestand is. Gebruik geen lege plastic flessen die voor olie, azijn, dranken, shampoo of zeep zijn gebruikt, omdat dat soort plastic oplost in grafische wasmiddelen. Het plastic smelt en het wasmiddel loopt weg uit het bekertje of de fles. Gebruik geen glazen flessen om wasmiddel in te bewaren, omdat die kunnen breken.

Voor praktisch gebruik zijn er kleine plastic flessen met een tuit en afsluiting. Dit soort plastic is niet gevoelig voor chemische wasmiddelen. Door de tuit kan het wasmiddel plaatselijk worden aangebracht en precies worden gedoseerd, zonder te morsen. Na gebruik de monding van de fles direct schoonmaken met een vochtige lap. Laat geen wasmiddel langs de fles lopen en maak hem direct schoon met een vochtige lap

Pers en platen

Voorkom dat het wasmiddel in de bewegende delen van de pers terecht komt, omdat het het smeervet verdunt. Smeer drukplaten ook niet met wasmiddel in voordat je ze wegzet. De corrosieremmers in het wasmiddel verhinderen dat het metaal wordt aangetast door het wasmiddel zelf, maar de emulgatoren trekken vocht aan en dat vocht kan het metaal van de drukplaten aantasten.

Drukinkt en olieverf

Het wasmiddel niet mengen met drukinkt en olieverf, omdat die dan niet drogen. Het wasmiddel is niet geschikt om te mengen met acrylverf of waterverf.