Een encyclopedie over grafische technieken, André Béguin.
Etsmethoden.
Edward Bawdon etste als eerste linoleum en gebruikte daarvoor een afbijtmiddel.
Hij bereikte interessante effecten. Michael Rothenstein experimenteerde met "caustic
soda" (natronloog) en dat bleek een meer flexibel etsmiddel te zijn. De stof wordt
in kristallijne vorm verkocht om afvoeren te ontstoppen (o.a. als 'Fifax' en onder
andere merknamen).
Het is een zeer agressieve loog (NaOH) en je moet er voorzichtig mee omgaan en het
veilig opbergen.
Maak een verzadigde oplossing door 3 a 4 eetlepels water in een glazen jampot te
doen. Voeg loogkristallen toe (één lepel tegelijk en niet plonzen!) en wacht met
méér toevoegon totdat de kristallen opgelost zijn.
Doorroeren met een glazen staaf of houten stokje. Als de kristallon niet meer
oplossen is de oplossing verzadigd. Bij het oplossen komt er warmte vrij; laat de
oplossing afkoelen voor ermee te gaan werken. Een paar druppels brandspiritus
bevordert het vloeien.
Prepareren van het blok.
Neem het linoleum af met brandspiritus om eventuele vette plekken te verwijderen.
Bestrijk de randen en de onderkant met polyvinylalcohol of vernis als bescberming
tegen eventueel gemorste etsvloeistof.
Globale etsing.
Penseel, druppel of spons etsvloeistof willekourig en recbtstreeks op het oppervlak.
Gebruik een borstel van glasvezel (of een oude, die je nooit meer voor iets anders
kunt gebruiken), watten aan een stokje, een glazen druppelaar of een synthetische
spons. Draag plastic bandschoenen!
Beheerste etsing
De etsing kan tot bepaalde gedeelten beperkt worden door lage muurtjes aan te
brengen van plasticine of iets dergelijks. Ofwel, gedeelten van het blok kunnen voor
etsing worden afgesloten door bet met een onetsbare stof te bedekken. Hiervoor worden
vernis of kaarsvet het meest gebruikt. De vernis kan met een penseel worden
aangebracht; bij moet kurkdroog zijn voordat het etsen kan beginnen. Het kaarsvet
moet voorzichtig worden verhit tot het vloeibaar is en warm opgebracbt worden met een
borsteltje of kwast. Als het vet niet heet genoeg is hecht het zich onvoldoende op
het linoleum en dan kan er etsvloeistof onder kruipen. Zeer vet krijt kan ook dienst
doen. Zowel in vernis als in kaarsvet kun je krassen, zodat de vloeistof tot het
linoleum doordringt, waardoor een meer lineair effect ontstaat dan bereikt kan
worden met het opbrengen van etsvloeistof of afdekstof met een borstel.
Loog gemengd met polymeer
Als je natronloog mengt met een polymere stof, bijvoorbeeld acryl (bedoeld om
vermengd te worden met acrylverven) in de verhouding van één deel loogoplossing op
twee delen acryl, ontstaat een veel dikkere substantie. Deze vloeit niet uit; ze
wordt opgebracht met een verfkwast wat in het effect zicbtbaar is. Het mengsel moet
meteen worden gebruikt, want als het polymeer droogt kan het mengsel te stijf en
klonterig worden. Laat het etsmengsel vijf a zes uur inwerken. Was het weg met veel
water: zelfs als bet polymeer droog is kan het met water verwijderd worden.
Reiniging van het blok
Als de etsing gereed is moeten alle hulpstoffen worden vetwijderd. Vernis wordt
opgelost met brandspiritus of peut, naar gelang van de soort. Kaarsvet wordt
verwijderd door verhitting (elektriscb plaatje of haardroger); leg zuigend papier
op bet blok om het vet op te nemen. Ofwel, leg een dikke laag zuigend papier op het
blok en behandel het met een strijkbout. Neem het blok na deze bewerking af met
brandspiritus op een zachte doek.